|
Οι πλέον σημαντικές αρχαιολογικές ανασκαφές κατά την πρώτη φάση κατασκευής του έργου έγιναν σε τέσσερις σταθμούς του Ιστορικού Κέντρου: Σύνταγμα, Κεραμεικός, Μοναστηράκι και Ακρόπολη. Συνολικά διενεργήθηκαν περισσότερες από είκοσι αρχαιολογικές ανασκαφές σε σταθμούς και φρέατα εξαερισμού. Το βάθος των αρχαιολογικών στρωμάτων κυμαίνονταν από 0,5 έως 7,0 μέτρα, αλλά μερικές υδραυλικές κατασκευές, πηγάδια, αγωγοί, δεξαμενές και υδραγωγεία αποκαλύφθηκαν σε μεγάλα βάθη. Οι αρχαιότητες καταγράφηκαν λεπτομερώς και αποτυπώθηκαν με σύγχρονες τεχνικές μεθόδους υπό την επιστημονική εποπτεία των αρμοδίων υπηρεσιών του ΥΠΠΟ.
Συγκεκριμένα στους τέσσερις σταθμούς του ιστορικού κέντρου ήλθαν στο φως, πολύ συνοπτικά, τα ακόλουθα αρχαιολογικά ευρήματα:
Στον σταθμό ΣΥΝΤΑΓΜΑ αποκαλύφθηκαν χυτήρια χάλκευσης αγαλμάτων κλασικής εποχής, νεκροταφείο που χρονολογείται από τους υπομυκηναϊκούς έως και τους βυζαντινούς χρόνους, λουτρικό συγκρότημα ρωμαϊκών χρόνων, τμήμα του πεισιστράτειου υδραγωγείου, η κοίτη του Ηριδανού ποταμού καθώς και ο αρχαίος δρόμος που από τις πύλες του τείχους οδηγούσε στους δήμους της Μεσογαίας.
Πλησίον του σταθμού ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ ανασκάφηκε τμήμα του σπουδαιότερου νεκροταφείου της αρχαίας Αθήνας. Ερευνήθηκαν 1200 ταφές χρονολογούμενες από τις αρχές του 7ου αιώνα π.χ. έως τα ρωμαϊκά χρόνια. Σημαντικό εύρημα αποτελούν οι δυο ομαδικές ταφές που χρονολογούνται στις αρχές του Πελοποννησιακού πολέμου. Βρέθηκε επίσης ο δυτικός περίβολος του νεκροταφείου, κατάλοιπα κεραμικού εργαστηρίου και η κοίτη του Ηριδανού ποταμού.
Ένας ακόμη αρχαιολογικός χώρος στο σύστημα του Μετρό της Αθήνας αναδείχθηκε στο σταθμό ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ. Για την κατασκευή του ΜΕΤΡΟ στο Μοναστηράκι έγιναν αρχαιολογικές ανασκαφές που έφεραν στο φως οικιστικά λείψανα από τον 8ο αιώνα π.Χ. (Γεωμετρική περίοδο) έως τον 19ο αιώνα μ.Χ. Από τα σημαντικότερα ευρήματα του σταθμού Μοναστηρακίου είναι η εγκιβωτισμένη κοίτη του Ηριδανού ποταμού. Αποδείχθηκε η συνεχής χρήση του χώρου από την Μυκηναϊκή περίοδο έως τα νεώτερα χρόνια. Βρέθηκαν κτίρια, εργαστήρια, τάφοι και πλήθος συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης.
Ο Ηριδανός ποταμός ήταν Βασικός άξονας της ρυμοτομίας σε όλες τις περιόδους, με πηγές στους πρόποδες του Λυκαβηττού, πορεία μέσα από την Αθήνα και εκβολές στον Ιλισσό ποταμό. Η ροή του ήταν συνεχής και αυξανόταν με τις μεγάλες βροχές. Κατά την Υστεροκλασσική περίοδο (5ος -4ος αι. π.Χ.) η κοίτη, με πλάτος 2,60μ., οριοθετείται από μεγάλους κροκαλοπαγείς λίθους. Δύο μονοπάτια, βόρεια και νότια, όριζαν την οικοδομική γραμμή για τα κτίρια που άρχισαν να οικοδομούνται και από τις δύο πλευρές. Στα χρόνια του αυτοκράτορα Αδριανού (117-138 μ.Χ.) ο Ηριδανός καλύπτεται με πλινθόκτιστο θόλο, επιχώνεται και μετατρέπεται σε υπόνομο. Μεγάλος τοίχος αντιστήριξης κτίζεται στο βόρειο όριο του ποταμού για να στηρίξει ευρεία στοά ή οδό, ενώ η οικοδομική γραμμή υποχωρεί κατά 4,50μ. Τα κτίσματα είναι ιδιωτικού χαρακτήρα, εργαστήρια και αποθηκευτικοί χώροι. Η χρονολόγηση των ερειπίων στηρίζεται σε πολυάριθμα και ποικίλα ευρήματα: μαρμάρινα γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέλη, ψηφιδωτά δάπεδα, τοιχογραφίες, διακοσμητικά εγχάρακτα επιχρίσματα, αγγεία, νομίσματα, μετάλλικα και οστέινα αντικείμενα.
Η ανασκαφική έρευνα στο σταθμό Ακρόπολη σε έκταση 2500 τ.μ., απέδειξε την χρήση του χώρου από τα τέλη της 3ης χιλιετίας π.χ. μέχρι τα βυζαντινά χρόνια. Επίσης, ανακαλύφθηκαν λίγοι τάφοι της Μεσοελλαδικής και Υστεροελλαδική εποχής, οικίες, εργαστήρια, δρόμοι και λουτρά.
Εκτός από τους τέσσερις σταθμούς του ιστορικού κέντρου, σημαντικά ευρήματα αποκαλύφθηκαν και σε άλλες θέσεις:
 | Στο σταθμό ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ: Αρχαίο νεκροταφείο με ταφικό περίβολο, πεισιστράτειος αγωγός και δρόμος. |
|  |
| Στο σταθμό ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ: Αρχαίο νεκροταφείο. |
Σημαντικές αρχαιότητες βρέθηκαν και στα φρέατα εξαερισμού :
| Στο Φρέαρ «Ηρώδου Αττικού». Ρωμαϊκή οικία, νεκροταφείο και υδραυλικά συστήματα. |
| |
| Στο Φρέαρ «Αμαλίας». Σημαντικό ρωμαϊκό λουτρό. |
| |
| Στο Φρέαρ «Μητροπόλεως». Σημαντικά κτιριακά κατάλοιπα. |
| |
| Στο Φρέαρ «Πετμεζά». Νεκροταφείο που χρονολογείται από τους κλασικούς έως και τους βυζαντινούς χρόνους καθώς και υπόστυλη αίθουσα. |
| |
| Στο Φρέαρ «Φωκίωνος». Κτίριο ρωμαϊκών χρόνων και βυζαντινοί αποθηκευτικοί σιροί. |
| |
| Στο Φρέαρ «Θησείο». Κτίριο υστεροκλασικών χρόνων και εργαστήρια. |
| |
| Στο Φρέαρ «Ερμού – Αρίωνος». Εργαστηριακοί χώροι και υδραυλικά συστήματα. |
| |
| Στο Φρέαρ «Ιάκχου». Αρχαίο νεκροταφείο. |
| |
| Στο Φρέαρ «Ασωμάτων». Σημαντικό κτίριο. |
Με συνεχή αρχαιολογική παρακολούθηση πραγματοποιήθηκε η διάνοιξη των σηράγγων όπου βρέθηκαν αρκετά αρχαία πηγάδια με σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα στο εσωτερικό τους καθώς και τμήμα του Αδριάνειου υδραγωγείου. Εκτός από τις δεκάδες χιλιάδες αρχαιολογικών αντικειμένων τα οποία περισυνελέγησαν και φυλάσσονται στις αποθήκες του ΥΠΠΟ, σημαντικό και πρωτότυπο έργο απετέλεσαν οι αποσπάσεις, συντηρήσεις και επανατοποθετήσεις βαρέων κτιριακών και άλλων κατάλοιπων που κρίθηκαν από το ΥΠΠΟ διατηρητέα και αναδείξιμα πλην των έξι εκθεσιακών χώρων που διαμορφώθηκαν σε ισάριθμους σταθμούς, αρχαία αποσπάσθηκαν και επανατοποθετήθηκαν στο φρέαρ Πετμεζά, στην Πλατεία Συντάγματος και στον σταθμό Ευαγγελισμός. Στο φρέαρ Αμαλίας διατηρήθηκε και αναδείχθηκε λουτρό ρωμαϊκής εποχής, ενώ στο Μοναστηράκι διατηρήθηκε στη θέση που ανακαλύφθηκε η εγκιβωτισμένη κοίτη του αρχαίου Ηριδανού ποταμού.
Τέλος, σημαντικά εκθέματα μεταφέρθηκαν από την αρχαιολογική ανασκαφή του Συντάγματος στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου όπου δημιουργήθηκε υπαίθρια έκθεση αρχαιοτήτων 2000 τ.μ. με μικρό μουσείο.
|
| |
| Αρχαιολογικό έργο στο Μετρό Αθήνας |
|
|
|
Μία από τις μοναδικές ιδιαιτερότητες του Μετρό της Αθήνας είναι ότι η κατασκευή του αποτέλεσε παράλληλα αφορμή για την υλοποίηση ενός σπουδαίου αρχαιολογικού έργου. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της κατασκευής του Μετρό της Αθήνας, πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη αρχαιολογική ανασκαφή στην πρωτεύουσα (έκτασης 79.000 τ.μ.), η οποία έφερε στο φως περισσότερα από 50.000 αρχαιολογικά ευρήματα.
Από την αρχή του σχεδιασμού του έργου, το Υπουργείο Πολιτισμού ενημέρωσε τους μελετητές για τον πλούτο των αρχαιοτήτων του Αθηναϊκού υπεδάφους και για τους περιορισμούς που επέβαλε το χρέος για την προστασίας τους. Έτσι, τόσο κατά τον σχεδιασμό όσο και κατά την κατασκευή του έργου έγιναν οι αναγκαίες προβλέψεις και μετατροπές. Οι ανασκαφές, η συντήρηση, μεταφορά, έκθεση, κ.λ.π των αρχαίων ευρημάτων αποτέλεσε συντονισμένη προσπάθεια τριών φορέων: της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. (ΑΜ) που είναι ο Κύριος του έργου, της Κοινοπραξίας ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΜΕΤΡΟ (Κ/Ξ ΟΜ) που κατασκεύασε το βασικό έργο και του Υπουργείου Πολιτισμού (ΥΠΠΟ), το οποίο σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία έχει την ευθύνη και επιστασία όλων των αρχαιολογικών δραστηριοτήτων. Οι αρμόδιες αρχαιολογικές υπηρεσίες του ΥΠΠΟ επέβλεψαν όλες τις φάσεις του αρχαιολογικού έργου, ενώ η Αττικό Μετρο χρηματοδότησε όλες τις αρχαιολογικές ανασκαφές και παράλληλα συντόνισε τους αναδόχους των έργων και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και υπηρεσίες.
Σήμερα, σε έξι κεντρικούς σταθμούς του Μετρό, αρχαία αντικείμενα εκτίθενται για πρώτη φορά σε δημόσιο χώρο πίσω από καλαίσθητες προθήκες προσκαλώντας και προκαλώντας τον κάθε βιαστικό επιβάτη, έλληνα ή ξένο να τα κοιτάξει και να τα περιεργασθεί.
|
|
|
|
Κατά την περίοδο του Κλεισθένους (6ος αιώνας π.Χ) η Αττική χωρίστηκε σε τρία γεωγραφικά διαμερίσματα, το άστυ, την μεσογαία και την παραλία, περιλαμβάνοντας περί τους 100 δήμους της αρχαίας Αττικής. Λείψανα της κατοίκησης αυτής καθώς και άλλων περιόδων εντοπίστηκαν κατά την κατασκευή των επεκτάσεων του Μετρό.
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΓΡΑΜΜΗΣ 3 ΠΡΟΣ ΑΙΓΑΛΕΩΗ κατασκευή της επέκτασης από το φρέαρ Ασωμάτων μέχρι το φρέαρ 'Aλσος ήταν ιδιαίτερα σημαντική από αρχαιολογικής άποψης δεδομένου ότι κινείται στον άξονα της αρχαίας Ιεράς Οδού. Η Οδός αυτή συνέδεε την Αθήνα με την Ελευσίνα και την πορεία της ακολουθούσε η πομπή των Μεγάλων Ελευσίνιων Μυστηρίων που ελάμβανε χώρα κατά την εορτή της Δήμητρας και της Περσεφόνης.
Η διάνοιξη της σήραγγας πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο ΝΑΤΜ και κατά τη διάρκεια κατασκευής της αποκαλύφθηκαν 15 αρχαία πηγάδια. Τα περισσότερα από αυτά βρέθηκαν στην περιοχή Κεραμεικός – Ασωμάτων όπου και εντοπίστηκαν αρκετά αρχαιολογικά ευρήματα.
Πλήθος όμως ευρημάτων ανακαλύφθηκαν επίσης και στις επιφανειακές εκσκαφές των σταθμών και των φρεάτων. Το σημαντικότερο όλων ήταν η αρχαία Ιερά Οδός. Τα τμήματα της Ιεράς Οδού που ανεβρέθηκαν χρονολογούνται από τον 7ο αιώνα π.Χ έως την Ρωμαϊκή Εποχή. Προκειμένου να διασωθεί και να διατηρηθεί τμήμα του οδοστρώματος της Ιεράς Οδού, το οποίο ανακαλύφθηκε σε πολύ καλή κατάσταση, μετατοπίστηκε τμήμα του σταθμού Αιγάλεω.
'Aλλα ευρήματα που ήρθαν στο φώς χάρη στις αρχαιολογικές ανασκαφές για την κατασκευή της επέκτασης Μοναστηράκι-Αιγάλεω είναι:
| Τμήματα συνοικιακών Νεκροταφείων |
| |
| Συγκροτήματα κατοικιών και εργαστηρίων από τα Αρχαϊκά έως και τα Βυζαντινά χρόνια |
| |
| Τμήματα αρχαίων τοίχων με ιδιαίτερα καλή τοιχοδομία που πιθανότατα ανήκουν σε αρχαίους ναούς |
| |
| Αρχαίοι αποθέτες με πολλά ευρήματα όλων των εποχών (Μαρμάρινες επιτύμβιες στήλες, κεφαλές αγαλμάτων και πάρα πολλά χάλκινα νομίσματα) |
Σημαντικό επίσης εύρημα θεωρείται τμήμα γέφυρας του Αρχαίου Κηφισού ποταμού το οποίο ήρθε στο φως στη θέση του σταθμού Ελαιώνας και χρονολογείται στο διάστημα μεταξύ 5ου-6ου αιώνα π.Χ.. Τα βάθρα της γέφυρας αυτής, μετά από απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, αποσπάστηκαν και συντηρήθηκαν με δαπάνες της ΑΜ και επανατοποθετήθηκαν στην αρχική τους θέση στον Σταθμό ΕΛΑΙΩΝΑ. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι αυτή η γέφυρα είναι η αρχαιότερη που έχει βρεθεί στον Ελλαδικό χώρο.
Μεταξύ των ευρημάτων της περιοχής του σταθμού ΕΛΑΙΩΝΑΣ περιλαμβάνεται επίσης μία βιοτεχνική εγκατάσταση και ένα νεκροταφείο.
Η Αττικό Μετρό Α.Ε., με απόλυτο σεβασμό στην πολιτιστική κληρονομιά, προχώρησε σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, στην ανάδειξη τμήματος των αρχαιολογικών ευρημάτων σε κατάλληλα διαμορφωμένες προθήκες στον σταθμό Αιγάλεω, όπως και στο επίπεδο της ομώνυμης κεντρικής πλατείας του Αιγάλεω, αλλά και σε κατάλληλα διαμορφωμένα στέγαστρα στον σταθμό ΕΛΑΙΩΝΑ και στο παρακείμενο φρέαρ εξαερισμού πάνω στην Ιερά Οδό.
Στις 19 Δεκεμβρίου 2012, η Αττικό Μετρό Α.Ε. παρέδωσε στο κοινό της πόλης 3 μοναδικούς αρχαιολογικούς χώρους, όπου Έλληνες και ξένοι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν από κοντά πτυχές της αρχαίας ιστορίας της Αθήνας.
 |
| Σταθμός ΑΙΓΑΛΕΩ |
Τμήμα της αρχαίας Ιεράς Οδού που πλαισιώνεται από αναλημματικούς της τοίχους καθώς και από παρόδιο νεκροταφείο
|
|
|
|
 |
| Σταθμός ΕΛΑΙΩΝΑ |
3 βάθρα θεμελίωσης γέφυρας του Κηφισού ποταμού
|
|
|
|
|
 |
Φρέαρ Προφήτη Δανιήλ
|
Τμήμα της αρχαίας Ιεράς Οδού με τον αναλημματικό της τοίχο, το οποίο χρονολογείται από τα γεωμετρικά χρόνια έως τα ύστερορωμαϊκά έτη
|
|
|
|
|
|
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΓΡΑΜΜΗΣ 3 ΠΡΟΣ ΔΟΥΚ. ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣΣτις αρχές του 2001, ξεκίνησαν οι εργασίες επέκτασης της Γραμμής 3 από την Εθνική 'Aμυνα προς τον σταθμό Δουκ. Πλακεντίας και, διαμέσου του Προαστιακού, προς το Αεροδρόμιο. Πριν την έναρξη των κυρίως εργασιών, έγιναν αρχαιολογικές έρευνες για τον εντοπισμό των αρχαιολογικών ευρημάτων, τόσο στους χώρους των σταθμών και των φρεάτων, όσο και στην περιοχή του Αμαξοστασίου της Δουκ. Πλακεντίας.
Συγκεκριμένα, αρχαιολογικές διερευνητικές τομές εκτελέσθηκαν στις περιοχές των σταθμών ΧΑΛΑΝΔΡΙ, ΔΟΥΚΙΣΣΗΣ ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ και ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΚΟΠΕΙΟ, των φρεάτων Ξάνθου, Φωκίδος, Χολαργού, Νομισματοκοπείου, Χαλανδρίου, Αγ. Παρασκευής, Κέας και Μεταμόρφωσης, καθώς και στην περιοχή του Αμαξοστασίου, συνολικής έκτασης 12.000 τ.μ.
Σημαντικά ευρήματα (κτιριακά λείψανα και αρχαίος δρόμος προς τα Μεσογαία) βρέθηκαν στις περιοχές των φρεάτων Ξάνθου και Φωκίδος, όπου μετά από εκτεταμένη και λεπτομερή αρχαιολογική ανασκαφή και μετά από σχετική απόφαση του ΚΑΣ, αποσπάστηκαν και μεταφέρθηκαν σε χώρους του ΥΠΠΟ.
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΓΡΑΜΜΗΣ 2 ΠΡΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΣτα μέσα του 2001, ξεκίνησαν οι εργασίες επέκτασης της Γραμμής 2 από το Αμαξοστάσιο των Σεπολίων προς το Περιστέρι (ΑΝΘΟΥΠΟΛΗ), η οποία διασχίζει κάθετα τον Κηφισό.
Κατά την κατασκευή της σήραγγας από Ανθούπολη προς τον σταθμό ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ και κοντά στην οδό Θηβών, εντοπίσθηκε αρχαίο πηγάδι, με αρκετά ευρήματα, κεραμικά, οστά και την κεφαλή (νεαρής) γυναικός, πιθανώς ρωμαϊκής περιόδου.
Στον σταθμό ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, κατά τις εργασίες εκσκαφών του σταθμού, αποκαλύφθηκε νεκροταφείο από κενούς «καλυβίτες τάφους», το οποίο χρονολογείται στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους.
| Πρόγραμμα εικαστικής πλαισίωσης |
|
|
|
|
|
|
|
|
Κατεβάστε σε μορφή .jpg
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Άφησέ μου το σχόλιο!!!